Przedsiębiorco, jeśli posiadasz budynki, w których znajdują się całkowicie odrębne od budynku urządzenia techniczne, zespoły urządzeń, zbiorniki czy fundamenty pod maszyny i urządzenia, warto przeczytać ten artykuł.
Kluczowe pytanie sprowadza się do tego, czy tego typu obiekty mogą być opodatkowane jako budowle odrębnie od budynku. Dla wysokości opodatkowania to kwestia kluczowa – budynki opodatkowane są bowiem od powierzchni użytkowej, a budowle co do zasady od ich podatkowej wartości początkowej.
Budowla czy budynek – co należy opodatkować?
Często zdarza się, że w budynku o stosunkowo niewielkiej powierzchni użytkowej znajdują się urządzenia techniczne o wartości nawet kilku lub kilkunastu milionów złotych. W takim wypadku podatek od samego budynku okazałby się prawdopodobnie niewielki w porównaniu z potencjalnym podatkiem od znajdującej się w nim budowli. Czy zatem można poprzestać na opodatkowaniu budynku i nie opodatkowywać znajdującej się w nim budowli?
Niestety, jak często bywa w podatku od nieruchomości, odpowiedź nie jest jednoznaczna, co wynika z nieprecyzyjnych przepisów oraz braku jednolitej linii orzeczniczej w tym zakresie.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego – nie tak pomocny, jak mogłoby się wydawać
Wydaje się, że zagadnienie wyjaśnił wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 grudnia 2017 roku (sygn. akt SK 48/15). Kluczową tezę tego wyroku można sprowadzić do tego, że obiekt spełniający definicję budynku nie może być opodatkowany jako budowla.
Zdarza się, że to właśnie z tej tezy Trybunału wywodzona jest dalej idąca interpretacja, zgodnie z którą budowla znajdująca się w budynku nie może podlegać opodatkowaniu. Opodatkowany jest tylko budynek od jego powierzchni użytkowej. Takie podejście jest oczywiście korzystne dla podatników, bo oznaczałoby sporą oszczędność podatkową.
Natomiast to podejście, jakkolwiek korzystne, nie znajduje uzasadnienia w przepisach, a wskazany powyżej wyrok TK nie odnosi się do tego zagadnienia.
Po pierwsze przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wskazują, że opodatkowaniu podlegają grunty, budynki i budowle. Co najważniejsze w tym kontekście – nie wskazują, że opodatkowaniu podlegają „budowle znajdujące się poza budynkami” lub „budowle, z wyłączeniem znajdujących się w budynkach”. Sama definicja budowli również nie zawiera wyłączenia, zgodnie z którym budowle znajdujące się w budynkach miałyby tracić przymiot budowli.
Z kolei wyrok TK skupia się na sytuacji, w której obiekt budowlany, spełniający cechy budynku, nie może być klasyfikowany przez organy podatkowe, jako budowla. Pierwszeństwo ma bowiem kwalifikacja obiektu jako budynku.
W pewnych sytuacjach budowle w budynkach mogą być opodatkowane
Wydaje się zatem, że w niektórych sytuacjach organy podatkowe mają podstawę do tego, żeby opodatkować zarówno budynek – od jego powierzchni użytkowej, jak i budowle znajdujące się w tym budynku – od ich wartości początkowej.
Kiedy taka sytuacja może mieć miejsce?
Budynek stanowi „osłonę” dla budowli
Między innymi wtedy, gdy budynek pełni rolę „służebną” wobec instalacji i urządzeń w nim umieszczonych. Kiedy rolą tego budynku jest przede wszystkim „obudowa” i tym samym ochrona przed działaniem czynników zewnętrznych, znajdujących się wewnątrz obiektów, których funkcjonowanie nie jest uzależnione od istnienia budynku.
Klasycznym przykładem tego rodzaju budynków i budowli w nich umieszczonych są przepompownie. Są to najczęściej budynki, w których znajdują się zbiorniki oraz urządzenia służące obsłudze tych zbiorników, fundamenty pod pompy. Jednocześnie jednak nie są to urządzenia, które służą budynkowi, lecz na odwrót – to budynek służy tym urządzeniom, pełniąc wspomnianą rolę obudowy. Również sądy administracyjne w niektórych orzeczeniach przyjmują, że budynki i obiekty w nim zlokalizowane powinny być – ze względu na brzmienie przepisów oraz funkcje jaką pełnią – opodatkowane podatkiem od nieruchomości oddzielnie jako budynek i budowla. Stanowisko takie zajął m.in. WSA w Krakowie w wyroku z dnia 9 listopada 2017 r., sygn. akt I SA/Kr 861/17, z dnia 16 października 2019 r., sygn. akt I SA/Kr 108/19.
Fundamenty, części budowlane urządzeń technicznych
Taka sytuacja może mieć oczywiście miejsce także w przypadku budynków pełniących samodzielne funkcje (nie tylko obudowy). Przykładowo opodatkowane jako budowle mogą być, znajdujące się w halach produkcyjnych, fundamenty pod maszyny i urządzenia lub części budowlane urządzeń technicznych (np. kotłów, pieców przemysłowych).
Co nie podlega odrębnemu opodatkowaniu?
Opisane powyżej obiekty należy odróżnić od znajdujących się w budynkach instalacji (np. centralnego ogrzewania, elektrycznej, kanalizacyjnej, wentylacyjnej itp.), które stanowią część składową budynku jako obiektu budowlanego. Służą bowiem one wyłącznie budynkowi i umożliwiają jego wykorzystywanie. Tym samym są one traktowane jako element budynku i nie podlegają odrębnemu opodatkowaniu (zgodnie z definicją obiektu budowlanego z art. 3 pkt 1 Prawa budowlanego, zgodnie z którym „obiektem budowlanym jest budynek […] wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem”). W tym zakresie można mówić także o ugruntowanej linii orzeczniczej potwierdzającej takie podejście.
Jak należy podejść do opodatkowania budowli w budynkach i co warto zrobić już teraz?
Ustalenie ostatecznego sposobu opodatkowania budowli w budynkach wymaga szczegółowej analizy szeregu kwestii.
Warto zacząć od dokładnego przeglądu budynków pod kątem tego, czy mogą się w nich znajdować obiekty potencjalnie klasyfikowane jako budowle. To etap, który najlepiej przeprowadzić wspólnie ze służbami technicznymi zakładu.
Później możliwe będzie prześledzenie ewidencji środków trwałych (EŚT) i zestawienie jej zakresu ze zidentyfikowanymi budowlami. Powszechną praktyką jest bowiem ustalanie podstawy opodatkowania budowli w oparciu o dane z EŚT, co często prowadzi do niewłaściwej metody lub wysokości opodatkowania. Możliwe jest też, że opodatkowywane są budowle, klasyfikowane w ten sposób w oparciu o Klasyfikację Środków Trwałych (KŚT) i wyszczególnione w EŚT, podczas gdy nie stanowią przedmiotu opodatkowania zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych.
Uwaga!
Warto skontaktować się z właściwym organem podatkowym, ponieważ praktyka w zakresie opodatkowania budowli w budynkach może różnić się w zależności od gminy. Dlatego kwestię tę należy rozstrzygać w konkretnej sprawie.
Źródło: https://cowprawiepiszczy.com/2021/01/podatek-od-nieruchomosci-2021-budowle-w-budynkach/?
